Uyku sorunu (bir diğer adıyla uyku bozukluğu diyebiliriz) birçok kişinin günlük yaşamını etkileyen ve diğer rahatsızlıkların meydana gelmesinde etkili olan en önemli faktörlerden bir tanesidir. Çünkü insan uykusu kadar sağlıklıdır. Her birey hayatının belli dönemlerinde uyku sorunu yaşamaktadır. Uyku sorununu neden yaşadığınızı sizde merak ediyorsanız doğru adrestesiniz.
Uyku, her insanın temel ihtiyaçlarının en başında yer alır. Fiziksel ve zihinsel olarak gün içerisinde yorgun düşen bedenin iyi bir uyku süreci yaşamasıyla zihinsel ve fiziksel olarak şarj olması ve bir sonraki güne başlaması sağlanır. Uyku sorunu yaşayan kişilerin birden fazla sorunla baş ettiklerini görürüz.
Uyku Sorunu Neden Olur?
Uyku sorunu yaşamanın çok çeşitli nedenleri olabilir. Bunlar fizyolojik veya psikolojik nedenlerden kaynaklı doğabilir. Uyku bozukluğu altta yatan diğer hastalıkların sonucuna bağlı olarak, genetik kökenli, uygun görülmeyen alışkanlıklara veya sebebi bilinmeyen nedenlere bağlı gelişebilir. Aynı zaman kişinin kaygı sorunları yaşaması ve sıkıntılarını sürekli olarak düşünerek beynin dinlenmesine izin vermemesinden kaynaklı da olabilmektedir. Uyku sorununu çözüme ulaştırmak için öncelikle kaynağının nereden geldiğini bulmamız gerekmektedir.
Uyku Sorunu Belirtileri Nelerdir?
Öncelikle yapmamız gereken, uyku bozukluğu belirtilerini anlayıp kendimizde tespit etmek olacak.
- Uyuyama durumu
- Aşırı uyuma durumu
- Uyku esnasında nefes sorunları yaşamak
- Uyku sırasında aşırı terlemek
- Horlamak
- Uykuda burun tıkanıklığı yaşamak
- Uyku sırasında ağız kuruluğu
- Gün içerisinde uyuklamak
- Yorgun bir şekilde uyanıp güne başlamak
- Sık rastlanan unutkanlık
- Dikkat dağınıklığı yaşamak
- Cinsel isteksizlik hali
- Ani sinirlenmek
- Keyifsiz ve halsiz hissetmek
- Gün içerisinde dalgınlık yaşamak
- Reflü
Gibi belirtilerden kendinizde gözlemlediğiniz ikiden fazla madde varsa uyku sorunu yaşıyor olabilirsiniz.
Uyku Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?
Uyku bozukluğu çeşitleri bilinenin aksine sadece uyuyamamak veya aşırı uyumak değildir.
İnsomnia
Genetik veya alışkanlıklara bağlı olarak gelişebilen insomni uyku bozukluğu, uykuya dalamama veya uyku sürdürememe, uykudan sık sık uyanma ve tekrar uykuya dalamama şikayetleri ile gözükür. Ergenlik ve genç yaşlarda daha sık olarak görüldüğü gibi her yaşta görülme durumu vardır. İnsomni uyku sorunu yaşayan kişilerin günlük yaşamları ve sosyal çevresiyle olan ilişkisi, gerekli uykuyu alamama ve bir sonraki güne yorgun başlama durumundan ötürü olumsuz yönde etkilenmektedir.
Uykuda Solunum Bozukluğu (Apne Hastalığı)
Genel olarak geceleri sık uyanma, uykuda nefes darlığı yaşama, horlama, ve gece terlemeleri yollarıyla kendisini belli eder. Günlük yaşamı etkilemesinin yanı sıra ölümcül kazalara da yol açabilmektedir. Apne hastalığı tanısı koyulan kişi mutlaka tedavi sürecine girmelidir.
Hipersomni
Aşırı uyku ihtiyacı durumudur. Hipersomni uyku bozukluğuna sahip bireyin günlük uyku ihtiyacı 10-12 saati geçebilmektedir. Bunun sonucunda kişinin diğer uyku sorunlarında da meydana geldiği gibi günlük yaşamı, işi ve sosyal çevresi bakımından olumsuz yönde etkilenir.
Narkolepsi
Narkolepsi uyku bozukluğu hipersomni uyku bozukluğunun daha ilerlemiş hali olarak görülür. Ani gelen ve engel olunamayan uyku atakları şeklinde gelerek genetik kökenli nörolojik bir rahatsızlıktır. Karabasan ve kabuslar, uyanık haldeyken rüya görme, korku, heyecan, gülme ve endişe gibi durumlarda kas boşalmaları, uyku felci yaşama gibi durumlar en çok bilinen ve görülen belirtilerdir.
Uykuda Uzuv Hareket Bozukluğu
Halk arasında ‘’huzursuz bacak sendromu’’ olarak bilinen bu uyku sorunu, genellikle yatış saatlerine doğru bacaklarda nadiren de kollarda hissedilen ağrı, huzursuzluk ve hareket ettirme isteği olarak karşımıza çıkar. İnsomnia hastalarının neredeyse bütün belirtileri burada da görülmektedir. Aynı zamanda uyku sırasında bacaklarda istem dışı kasılmalar da şikayetler arasında yer alır.
Uyku Fazı Kayması
Uykunun zamanlamasıyla ilgili yaşanan algı bozukluğu olarak görülmektedir. Uyku uyanıklık saatinin sosyal yaşam saatiyle karışması durumunda oluşur. Anlaşılacağı şekilde açıklamak gerekirse uyanık olunması gereken saatlerde uyku hali, uyunması gereken saatlerde ise uyuyamama durumudur.
Uyku Sorunları İçin Yapılması Gerekenler
- Gün içerisinde uyumamaya dikkat edin.
- Uyku düzeni oluşturun. Her gün aynı saatlerde uyuyup aynı saatlerde uyanmaya özen gösterin.
- Yoga, meditasyon veya doğa yürüyüşü gibi rahatlatıcı ve hafif egzersizler yapın.
- Uyku saatine yaklaşırken ılık bir duş alın.
- Uykuya dalmakta zorlanıyorsanız rahatlatıcı doğa, yağmur veya ateş çıtırtısı sesleri eşliğinde uyumayı deneyimleyebilirsiniz.
- Yatış saatinden önce kitap okuyun.
- Uyku saati yaklaştığı anlarda beyninize sorun ve sıkıntıları düşünmemesi için komut verin. Bu şekilde kendi kendinizi uykuya dalmak için ikna edebilirsiniz.
Hangi Uyku Bozuklukları Durumlarında Doktora Başvurulmalıdır?
Eğer uyku sorunu psikolojik nedenler ile kaynaklanıyorsa, farkına varıldığı ilk anlarda uzman bir psikoloğa başvurulmalıdır.
Bunun yanı sıra;
- Uyku sırasında nefessiz kalıyorsanız
- Uyku sırasında çok fazla horluyorsanız
- Uykudan yeni uyanmış olmanıza rağmen kendinizi sürekli yorgun ve bitkin hissediyorsanız
- Huzursuz bacak sendromu yaşıyorsanız
- Günlük yaşantınızda uyuya kalıyorsanız
Uyku sorunları konusunda uzman bir doktora başvurmalısınız.
