Son zamanlarda pek çok patoloji öğrencisi tarafından mikrotom’da kesit alma işleminin nasıl yapıldığı merak edilmeye başlanmıştır. Bu yazımızda sizlere kesit alma işleminin nasıl yapıldığını, bıçakların neler olduğunu, gövdesi ve yapısının nasıl olduğu gibi soruları sırası ile vereceğim
Mikrotomlar Kaç Ana Yapıdan Oluşur?
Mikrotomlar genel olarak 3 ana yapıdan oluşmaktadır. Bu ana yöntemler sırası ile;
- İlk olarak blok veya materyal tutucusu olarak bilinmektedir.
- İkinci Mikrotom ana yapısı ise bıçak tutucusu olarak bilinir.
- Üçüncü ve son olarak bilinen yapı ise mikrotom gövdesidir.
Mikrotomlar genel olarak ayrıldığı yapılar bu şekildedir.
Mikrotom Gövdesi Nasıl Olur?
Genel olarak sağ kısmında kesit alma kolu bulunurken, sol kısmında ise tıraşlama kolu bulunmaktadır. Bunlar ise ya mandal, yada dijital düğmelerden oluşur. Üstü kapaklı gövdesi olmasının yanı sıra atık toplama kabı bulunmaktadır. Son olarak bıçak tutucu ve blok tutucusu vardır.
Mikrotom Cihazının Yapısı
Parefinlerin tutulduğu başlık olarak bilinmektedir. Disposable adı verilen bıçağı dengeli bir şekilde yuvaya takılır. Arından kitlenmesi için mandal kullanılır. Blok tutucu başlık ise 4 yönlü olacak şekilde hareket etmektedir. Bıçak tutucu ise sağ ve sol kısımlara doğru hareket ettirilebilir. Son olarak bıçak ve blok tutucuları arasındaki açı 5 derece ile 10 derece arasında ayarlanması gerekmektedir.
Mikrotom Bıçakları Nelerdir?
Bu Bıçaklarının pek çok çeşidi bulunmaktadır. Bu bıçaklar sayesinde dokuların belirlendiği gibi kesilmesinde kullanılır.
Disposable Bıçak
Günümüzde en çok kullanılan bıçak çeşitlerinden birisidir. Bu bıçak çeşidi tek kullanımlıktır. Bunun yanı sıra kesit kalitesi oldukça yüksek olduğundan dolayı paslanmayacak çeliklerden yapılması ile bilinmektedir.
Kriyostatta Bıçak
Bıçak ve blok arasındaki mesafe genel olarak 5 mikron ile 10 mikron arasındadır. Son olarak bıçağın ağız kısmı krom ve platin sayesinde parafine doğru bir şekilde gömülmüş olan dokuların kesimlerinde kullanılan bıçak ise Kriyostatta kullanılır.
Mikrotomda Kesit Alma İşlemleri
- Mikrotomdan kesit almak için ilk olarak bıçak tutucuyu 5 ile 10 mikron derecede ayarlayın.
- Blok tutucu başlığı ve bıçak tutucu başlığı ayarlayın.
- Ardından blok tutucu başlığı alt kısma gelmesi gerekirken, bıçak tutucu başlık ise 5 mili metre üst tarafa yaklaştırılır. Bu sayede bıçak yüzeyleri eşit olacak şekilde ayarlanmaktadır.
- Başlıkları ayarladıktan sonra su banyosunun 45 ile 50 derece arasında olması gerekir.
- Sıradaki aşama ise, kesit kolunu üst seviyede kitledikten sonra bıçağı başlıktan alın. Bıçağın üzerine bulaşmış olan parafini temizleyip maktoskobi alımını yapmak için kullanılmaktadır. Genellik bu işlem bıçak tasarrufu için kullanılmaktadır. Yaklaşık olarak yüzde 25 bıçak tasarrufu sağlamaktadır.
- Bıçak tutucu başlığı çıkarttığınız yerde bulunan parafinler gazlı bez ile temizlenmesi gerekmektedir.
- Ardından bıçak tutucuya yeni bir başlık takip 3 bölgeye ayrılır. Bu sayede sırası ile kullanılabilmektedir.
- Bu aşamadan sonra ise soğutucudan almış olduğunuz blokları yuvaya takıp kesit alma kolunu açın. Ardından saat yönünde olacak şekilde dairesel bir şekilde hareket ettirilir.
- Bu işlemi yaparken plakanın üzerine düşen kesitleri dengeli bir şekilde (birbirinden ayırmadan) fırça yardımıyla yukarıya doğru kaldırılıp parmaklar ile tutulur.
- Kesit alma kolu yavaş bir şekilde aşağı Kısıma inerken plakanın üzerine düşmüş olan kesitler üflenerek açılması gerekmektedir. Açıldıktan sonra 3 ile 4 kesit alınmanın yanı sıra plakanın üzerine bulunan son kesit fırça kullanarak alınır.
- Ardından su banyosu için ilk olarak fırçanın uç kısmında bulunan kesitler bırakılır. Yapılması gereken bir diğer işlem ise parmaklarda bulunan kesitlerin bırakılmasıdır. Bu işlem sayesinde kesitlerin açtırılması ve sırası ile suya atılmasını sağlamanın yanı sıra kesitlerin uçmasına engel olmaktadır.
- Su banyosunda hedeflenen kesitler açıldıktan sonra lam taşıma sepetine dizilmesi gerekir.
- Bıçak tutucudan dışarı alınıp bıçak koruyucu aparat ile üzeri kapanır.
- Son olarak kesit kolu kitlenerek mikrotomun tüm yüzeyi temizlenir.
