Osmanlı İmparatorluğu tarafından yağ kandilleri kullanarak yapılan mahyalar son zamanlarda sıklık ile kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle Ramazan ayının gelmesi ile beraber kullanımı önemli miktarda artmıştır. Çoğu kişinin aklında ilk Mahyanın ne zaman kurulduğu, ne olduğu ve bu mesleğin ne olduğu gibi pek çok sorular bulunmaktadır. Bu yazımızda sizlere bu soruların cevaplarını detaylı bir şekilde sırası ile vereceğim. Gelin sözü daha fazla uzatmadan aklınıza takılan bu soruların cevaplarını sırası ile verelim.
Mahya Nedir?
Günümüzde LED ışıkları ile aydınlatılan söz ve resimlere verilen isimdir. Osmanlı İmparatorluğu tarafından yağ kandillerini kullanarak yapılmaktaydı. Günümüzde ise Camilerde veya dini mekanlarda asılan resim ve sözlerin tamamına verilen bir isimdir. Türk Dilim Kurumu’nda verilen anlamı ise, dini bayramlarda minarelerin arasına asılan resim ve yazılar olarak bilinmektedir. 2 minare arasına ışıklar veya elektrikli ampuller ile asılan resim ve yazılara denilmektedir. Özellikle Kurban bayramı, Ramazan bayramı ve Kandil gecelerinde sıklık ile kullanılmaktadır.
Mahya Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?
Sultan 1. Ahmed döneminde ortaya çıktığı bilinmektedir. Hafız Kefevi tarafından güzel bir şekilde hazırlanmış olan levhayı takdim etmiştir. Sultan 1. Ahmet tarafından beğenilen bu levhanın ışıklandırmasını yaparak asılmasını ister. Kendi yaptırmış olduğu Sultan Ahmed Camii’ne Ramazan ayında asılarak ortaya çıkmıştır. Sultan 1. Ahmed döneminde günümüzde olduğu gibi elektrikli aydınlatmalar olmadığından dolayı kandiller kullanmıştır.
Sultan 1. Ahmet döneminde yapılan bu özellik, halk tarafından beğenilmiştir. Bulunduğumuz zamanda ise genellikle Ramazan ayları gibi özel dini bayramlarda LED ışıkları ile hazırlanan Mahyalar kullanılır. İlk ortaya çıktığı zaman kandiller kullanılırken, günümüzde ise ilk başlarda ampul sonrasında ise LED ışıkları kullanılmaya başlanmıştır.
Mahyacı Nedir, Kimlere Denir?
Eski dönemlerde Mahyacılık çok özen gösteren ustalara denmekteydi. Fakat günümüzde 2 minare arasına ipler veya teller ile LED ışıkları ile beraber asılan Mahyaları yapan kişiye denilmektedir. Osmanlı zamanlarında bu işi yapan kişilerin çok büyük bir ustalığa sahip olması gerekmekteydi. Eski dönemlerde bu işi yapan kişiler yeterince ustalaştıktan sonra çıraklar yetiştirmeye başlamıştır.
Bu sayede günümüze kadar gelen yeni bir iş ve sanat dalı ortaya çıkmıştır. Bu işi tamamen yapmak için 2 farklı minare gerekmektedir. Eskiden bu minarelere Mahyaları asmak için tel veya ip kullanılıyordu. Bu sayede 11 ayın sultanı olan Ramazan ayında, kurban bayramında ve kandillerde bu işlem yapılması geleneği başlatılmıştır.
Osmanlı Döneminde Mahya Nasıl Yazılırdı?
Osmanlı döneminde bu işi yapmak gerçekten çok zordur. Bu işi yapan ustalar mumlu fener veya zeytinyağı doldurulmuş kandiller kullanıyordu. Bu malzemeleri ise genellikle tel veya ipin üzerine belirlenen dini yazıları yazarak yaparlardı. Osmanlı zamanından bu yana gelen bu iş artık sanıldığı kadar zor bir iş olmaktan çıkmıştır. Çünkü artık LED’ler veya ampuller ile rahatlık ile yazı yazıp 2 minarenin arasına asılabiliyor.
