Ergenlik dönemi 11-21 yaşları arasında gerçekleşen, hem ebeveyn hem çocuk için zorlu geçen bir dönemdir. Ebeveynler ergeni anlamakta zorluk yaşarken ergen ise anlaşılamayacağı duygusuyla mücadele eder. Ergenlik döneminde ebeveyn çocuğunu ne kadar iyi tanır ve ergenlik konusuna ne kadar hakim olursa ebeveyn-ergen çatışmaları o kadar azalmış olur.
Ergenlik Nedir
İnsanlarda meydana gelen ve çocukluk çağından yetişkinlik çağına yapılan geçiş dönemidir. Bireyde çocuksu tutum ve tavırların yerini yetişkin tutum ve tavırları alır. Cinsiyet karakterleri, kişinin duygu, düşünce ve kişilik oluşumu gerçekleşir. Kişinin yetişkinlik dönemine bedensel ve psikolojik olarak hazırlandığı dönemdir. Ergenliğe giriş dönemleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak genel bir ortalama olarak; kızlarda 10-14 yaş arası, erkeklerde 12-16 yaş arasında ergenliğe giriş görülmektedir.
Ergen Kişinin Hisleri Ve Davranışları
- Ergen kişinin duygularında ve davranışlarında genel olarak istikrarsızlık hakimdir.
- Ergen, duygularını zirvede ve çok çoşkulu yaşar.
- Ses tonu ve mimiklerinde değişiklik görülür.
- Hayal dünyasına daha yatkın olur. Gerçeklikten zaman zaman uzaklaşır.
- Ergen zaman zaman yalnız kalma isteğine kapılabilir. Çevre ve ailesinden kendini soyutlayabilir.
- Ergen kişi zaman zaman kendini yorgun hissedebilir. Çalışma isteksizliği görülebilir. Bunun nedeni vücudun enerjiyi büyümeye harcamasından kaynaklanır.
- Vücudunda yaşadığı değişimler neticesinde kendini saklama isteği görülebilir.
- Yeni alanlara yönelme ve yeni şeyler deneme isteğinde artış görülebilir.
- Ergen kişi bu dönemde arkadaş seçimlerini doğru yapamayabilir. Arkadaşlığa verilen önem artar ve yanlış bir arkadaşlık olmasına rağmen ergen kişi bunu göremez. Ailenin, arkadaşlık hakkındaki söylemleri ergen kişiyi daha da hırçınlaştırıp yanlış arkadaşlığa daha fazla bağlanmasına sebebiyet verebilir.
- Ergenlik döneminde kişinin görülmeye ve takdir edilmeye ihtiyacı vardır.
Ergenlik Dönemi Ruhsal Sorunlar
Bu dönemde ergen kişide sık sık depresyon görülür. Özgüven problemleri, karşı cinsle yaşanan problemler, okul ve aile içi yaşanan sorunlar depresyona sebebiyet verir. Ergen kişide görülen depresyon dönemi genellik uzun süreli olmaz ve müdahale gerektirmez. Ancak gereğinden fazla uzun ve şiddetli bir süreç izleyen depresyon dönemlerinde uzman tarafından müdahale kesinlikle aldırılmalıdır. Ergen kişi sık sık öfke patlamaları yaşayabilir ve öfke kontrolü sorunu yaşayabilir. Bu anlarda kişiyle konuşmaya çalışmak bir anlam ifade etmez ve geri tepmesine neden olabilir. Bunun yerine öfke patlama anı geçip ergen kişiye sakinleşmesi için zaman ve alan tanıdıktan sonra konuşma yapmak denenmelidir. Yeme bozuklukları, uyku problemleri ve kendini değersiz hissetme gibi ruhsal sıkıntılar da yaşanabilmektedir.
Ergen Kişinin Ailesi Nasıl Davranmalı
- Her şeyden önce ergen kişi anlaşılma, değer ve ilgi görme duygusunu yaşamalıdır. Ebeveynlere düşen görev çocuklarına bu duyguları yaşatmaktır.
- Ergen kişiyle fikir alışverişinde bulunulmalı. Özellikle aile içi alınacak kararlarda göz ardı edilmemelidir.
- Ergenin farklı duygu ve düşünceleri saygıyla dinlenmelidir. Yargılayıcı bir tutum sergilenmemelidir.
- Sevgi ihmalinde bulunulmamalıdır. Verilen sevgi gösterilmelidir.
- Ergen kişinin arkadaşlıkları eleştirilmemelidir. Ergenin arkadaşları tanındıktan sonra hoş görülmeyen tavır ve davranışlar varsa bunlar ergenle tatlı dil yoluyla paylaşılmalıdır. Emirler verilmemelidir.
- Ergene baskı uygulanmamalıdır.
- Verilen nasihatler ergen üzerinde bir etki yaratmaz. Bunun yerine arkadaşça sohbetler etmelisiniz.
- Her şeye rağmen ergenlik dönemi gergin, çatışmalı ve olması gerekenden daha zorlu bir halde geçiyorsa uzmandan destek talep etmelisiniz.
