Psikolojinin tanımı nedir sorusunu merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Psikoloji, ruh bilimi olarak da adlandırılan, insanların duygu, düşünce, zihin ve hareketlerini inceleyen çok kapsamlı ve sosyal bir bilim dalıdır. Her ne kadar sosyal bir bilim dalıdır desek de psikoloji aynı zamanda doğa bilimlerini de içine almaktadır. Canlı organizmalar ile çalışılan bu bilim dalında sadece insanların değil hayvanların davranış, zihin ve hareketleri üzerinde çalışılabilmektedir. Psikoloji aynı zamanda grup davranışlarını ve grup içi etkileşimleri de incelemektedir. Bu alanda uzmanlaşan ve araştırmalar yapan kişilere ise uzman psikolog denmektedir.
Psikolojinin Ana Dalları Nelerdir
Psikolojinin birçok farklı alt dalları vardır. Psikolojinin bazı ana dallarını şu şekilde açıklamak istiyoruz;
Kişilik Psikolojisi
Kişiler yaşamları boyunca birçok iletişim ve etkileşim halinde bulunurlar. Bu iletişim ve etkileşim hallerinden sonra bireylerde kalıcı ve kendine özgü olan duygu, davranış ve düşünceler gelişmektedir. Bu kalıpları inceleyen psikolojik dala kişilik psikolojisi denilmektedir.
Gelişim Psikolojisi
Gelişme belli bir zaman isteyen bir süreçtir. Gelişim psikolojisi farklı yaşlardaki insanların duyu organlarını ne şekilde ve nasıl kullandığını, konuşma becerisinin hangi süreçlerde ve nasıl geliştiğini, düşünce becerilerini nasıl geliştirip hangi yollarla aklı kullandığını inceleyen daldır.
Karşılaştırmalı Psikoloji
Karşılaştırmalı psikoloji aynı etinoloji gibi hayvan davranışlarını inceleyen bilim dallarıyla da yakından ilgili olup böceklerden aslanlara, primatlardan sürüngenlere kadar bir çok hayvan türünü inceleyen bir alt dalıdır. Hayvanlara ait zihinsel süreçleri, davranışlarını ve tarihini incelemektedir.
Kantitatif Psikoloji
Bu alanda birtakım araştırmalar yapılmaktadır. Yapılan araştırmaların istatiksel verilerini ortaya koymakla ilgidir. Aynı zamanda davranışsal verilerin açıklanmasında yardımcı olan yöntem ve yolları da takip etmektedir.
Psikometri Psikoloji
Psikometrik psikoloji, insan zekasının, becerilerinin ve kişisel özelliklerinin ölçümünü yaparak, teknikle ilgilenen bir alt daldır. Bu alanda çalışan psikologlar insanların zekalarını, becerilerini, tutum ve davranışlarını ölçmek için testler geliştirebilirler. Geliştirilen bu testler okul, iş yeri vb. gibi alanlarda kullanılabilmektedir.
İnsan Psikolojisi Nedir
Açıkladığımız psikolojinin alt dallardan sonra insan psikolojisinin ne olduğunu iyice anlamamızda fayda vardır.
Her insan hayatında yaşadığı olaylara farklı tepkiler verebilmektedir. İnsan psikolojisi verilen bu farklı tepkilerin nedenlerini araştırma ve açıklamasının yanı sıra insanların davranışlarını, zihin ve düşüncelerini ayrıca bunların altında yatan nedenleri sorgular. Yaşanılan olay veya durum aynı olsa kişiler verdiği farklı fiziksel ve zihinsel tepkilerin nedeni, kişinin psikolojisidir.
İnsanların davranışları, zihinsel yapıları ile paraleldir. Yani davranışları sağlıklı olmayan bir kişinin zihinsel sağlığının da tam olarak yerinde olduğunu söyleyemeyiz. İnsan psikoloji zihinsel bir süreç olarak bilinmektedir. Psikolojik olarak sağlıklı olmayan kişilere karşı anlayışlı olunmalı ve psikolojik destek ve tedavi alması konusunda desteklenmelidir. İnsan psikolojisinde, insanın tabiatı iyice anlaşılmalıdır ve olaylar karşısında verilen farklı tepkilerin sebeplerini üzerinde durulup araştırmalar yapılmalıdır.
Psikolojinin Uygulama Alanları
Tanımını yaptığımız ve alt ana dallarını açıkladığımız psikolojinin uygulama alanlarına şöyle bir göz atacak olursak;
Çevre Psikolojisi
İnsanın fiziksel çevresi ile arasında gelişen etkileşim, uyum ve baskıları inceleyen bir bilim dalıdır.
Sağlık Psikolojisi
İnsanların hastalıklar ile mücadele şekilleri, acıyı kavrama şekilleri, doktordan aldıkaları tavsiye ve tedaviye uyumları inceleyen bir bilim dalıdır.
Trafik Psikolojisi
Trafik ve yol güvenliği için sürücü adayların yetenek, tutum ve davranışları incelemeyi kapsar.
Klinik Psikoloji
Teorideki bilgilerin pratiğe dökülmüş halidir. İnsanların kişisel gelişimlerine destek olup, psikoterapi, psikolojik testler ve farklı psikolojik hizmetlerin verdiliği alandır. İnsanların psikolojik, sosyolojik ve biyolojik davranışları odak noktadır.
Adli Psikoloji
Bu alanda uzmanlık kazanan kişiler hakime yardımcı olurlar. Hapishane, ıslahevi, hukuk kurumları ve adli tıp enstitüleri gibi alanlarda görev alınır.
Danışmanlık Psikoloji
Bu alanda insanların kişisel sorunlarını ele alarak kişilerin kendi kendilerine yetebilmelerine yardımcı olunur.
Eğitim Psikolojisi
Eğitim teknikleri, öğrenci öğretmen ilişkisi ve öğrencilerin değerlendirilmesi gibi konular üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.
Endüstri-Örgüt Psikolojisi
İş yerlerindeki çalışanların koşullarının iyileştirilmesi, çalışanların psikolojik analizleri ve psikolojik durumların üzerinde durulmasıyla uzmanlaşılır.
Spor Psikolojisi
Spor ortamındaki davranışların, sporcuların odaklanmaları ve motivasyonları üzerinde çalışılır.
Psikoloji oldukça geniş bir yelpazeye sahip olup, psikolojinin tanımı, psikolojinin alt dallarını ve psikolojinin uygulama alanlarını bu şekilde açıklayabiliriz.
