Aşağılık kompleksi duygusu ve üstünlük kompleksini ilk ortaya atan ve bireysel psikoloji kuramını oluşturan Alfred Adler sayesinde açıklayabiliyoruz. Günümüzde kişilerin veya kendimizin bazı hareketlerini anlamlandırma konusunda yer yer güçlük çekebiliyoruz. Anlamlandırma konusunda güçlük çektiğimiz hareketlerin bir diğer sebebi aşağılık kompleksidir. Peki aşağılık kompleksinin tanımını hiç merak ettiniz mi? Eğer bu merakınızı gidermek istiyorsanız buyurun açıklıyoruz. Aşağılık Kompleksi Duygusu Aşağılık Kompleksi Duygusu
Aşağılık Kompleksi Nedir?
Aşağılık kompleksi duygusuna sahip kişiler kendini diğer bireylerden bazı veya birçok yönden aşağıda görürler. Yetersizlik hissine de sahip olan bu kişiler, kendisinden üstün gördükleri kişilerle iletişim halinde bulunmayı çok sevmezler ve böyle bir ortamda bulundukları zaman ya sessizliği tercih ederler ya da kendilerini her konuda bilgisi ve becerisi olmasa dahi üstün göstermeye çabalarlar.
Aşağılık kompleksi duygusuna sahip bir bireyle karşılaştığınızda genelde bunu anlamanız çok uzun sürmez. Kendisini kolay belli eden bir durumdur. Aşağılık kompleksine sahip kişiler rekabetçi bir ruha sahip olurlar. Her konuda bir yarışma ve sonucunda kazanma isteklerine sahiptirler. Sürekli olarak yetersizlik duygusu ve diğer bireylerden geri kalma endişesi içerisinde olurlar.
Aşağılık kompleksine psikiyatrik bir hastalık değil de psikolojik bir durum demek daha doğru olacaktır. Bu yüzden aşağılık kompleksi duygusu diye bahsetmemiz daha sağlıklı gözükecektir. Aşağılık kompleksi duygusunun nedenlerine bakmadan önce ‘Üstünlük Kompleksini’ de incelememizde fayda var.
Üstünlük Kompleksi Nedir?
Aldler üstünlük kompleksini, aşağılık kompleksinin aşırı bir telafisi olarak açıklamıştır. Üstünlük kompleksine sahip olan kişilerde düşük benlik saygısıyla beraber altta yatan aşağılık kompleksini perdelemeye çalışma durumu mevcuttur. Üstünlük kompleksine sahip birey yetersizlik ve aşağılık hislerini bastırmaya çalışır.
Aşağılık Kompleksi Neden Meydana Gelir?
Aşağılık kompleksi, birçok psikolojik durumun nedenlerinden biri olan çocukluk döneminde ortaya çıkmaktadır. Çocukluk döneminde bu duygu etrafta bazı konularda kendisinden üstün bulduğu kişilere bakarak gelişebileceği gibi ebeveyn veya diğer çocukların etkisi, hareket ve söylemleriyle de gelişebilmektedir. Alfred aşağılık kompleksinin evrensel olduğunu vurgular. Bu durumu zayıflık olarak görmekten çoktan yaratıcılığın kökeni olduğunu savunur. Aşağılık duygularının, bireyi başarıyı yakalamak ve becerilere sahip olmak için motive ettiğini düşünür.
Yani her bireyin belli dönemlerinde aşağılık ve üstünlük kompleksi durumlarını yaşaması normaldir fakat her psikolojik durumda olduğu gibi fazlası ve uzun sürelisi zarardır. Aşağılık kompleksi duygusunun nedenlerini birkaç madde halinde incelemek daha kolay kavramamıza yardımcı olacaktır.
Ailesel Faktör
Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan ve önüne geçilemeyecek hale gelirse bireyin hayatını zorlaştıran aşağılık kompleksi durumunun nedenlerinin başına ailesel faktörü yazmamız en doğrusu olacaktır.
Aşağılık duygusuyla ilk tanışmamız çocukluk döneminde gerçekleşir. Bu noktada aileden birinin aşırı şekilde aşağılık kompleksi durumuna sahi olması çocukta da aynı durumun görülme olasılığını artıracaktır.
Bunun yanı sıra çocukluk döneminde ebeveyn ve ailedeki diğer üyelerin çocuğa istemeyerek de olsa aşağılık kompleksini aşılayabilir. Çocukluk döneminde ebeveynlerin çocuğu aşağılaması, hor görmesi, yetenek ve becerilini görmezden gelmesi, küçümsemesi ve sürekli olarak cezalandırması sonucunda çocukta aşağılık duygusunun gelişip büyümesine neden olacaktır.
Fiziksel Faktör
Bireyin kendi görünüşü hakkında telaşlı olmasından kaynaklanabilir. Dış görünüşünde beğenmediği yerleri (kilo, boy, saç, yüz hatları vb.) takıntı haline getirmesiyle birlikte bu aşağılık durumuna sahip olabilirler.
Ekonomik Zorluk Ve Sosyal Çevre
Finansal açıdan zorluk yaşanması, gelirin daha önemli bunulduğu yerlere gitmesi sonucunda kişinin kendisine ve sevdiği şeylere harcama yapmasında daha az veya hiç ekonomik durumun kalmaması aşağılık durumunun ortaya çıkmasında etkili olmaktadır.
Bu noktada zenginlik ve fakirlik kavramları devreye girerek kişiyi daha da kompleks durumuna itebilir. Aynı zamanda ekonomik zorluğun sosyal çevreye yansımasıyla da aşağılık durumu açığa çıkabilmektedir. Kişinin sosyal çevrede ekonomik durumu en düşük olan birey veya bireylerden biri olması bu durumu pekiştirir.
Yeteneğin Fark Edilememesi
İnsan her yetenek ve beceriye sahip olamaz elbette. Kimi bireylerin birçok alanda yeteneği bulunurken kimi bireylerin daha az alanlarda yeteneği bulunmakta olur. Bireyin yaşamı boyunca kendi yeteneğini farkına varamaması ve sonucunda becerisi olan hiçbir alanın bulunmamasını düşünmesiyle aşağılık durumu gerçekleşebilir.
Kişi kendisini her alanda yetersiz görür ve hiçbir işe yaramadığı hissiyatını yaşar. Deneyimlemediği onlarca alanda belki de en yetenekli kişilerden birisi olacağını aşağılık durumu yüzünden düşünmez. Aşağılık kompleksini yenmek için neler yapabilirsiniz öğrenmek istiyorsanız sizler için aşağıya ayrıntılı bir şekilde yazdık.
Aşağılık Kompleksinin Üstesinden Nasıl Gelirsiniz?
Aşağılık kompleksinin üstesinden gelme konusu son zamanlarda pek çok kişi merak etmektedir. Bu kompleksi gidermenin çeşitli yolları bulunmaktadır.
Kendinizi Sevin
İlk adımımız kendinizi sevmekle başlamak olacaktır. Birey kendisini sevmez ve kendisine değer verip saygı göstermezse hiçbir zorluğun üstesinden gelmesi kolay olmayacaktır. Kendinizi sevmeye ruhsal olarak başlayacağınız gibi fiziksel olarak da adımlar atabilirsiniz. Fiziksel sevgiye örnek vermemiz gerekirse vücudunuza düzenli bir şekilde krem sürerek kendi benliğinize iyi davrandığınızı ve sevdiğinizi beyninize aşılayabilirsiniz.
Becerilerinize Odaklanın
Başaramadığınız alanlardan çok başarılı olduğunuz ve yeteneğinizin olduğu alanlara odaklanın. Bu alanlar üzerine yoğunlaşın ve kendinizi geliştirin.
Kökeninizi Bulun
Nereden geldiğinizi ve çocukluk dönemlerinizde neler yaşadığınızı hatırlayıp araştırın. Geldiğiniz köken ve çocukluk döneminizde yaşadığınız ret edilme ve aşağılanmalar bu durumu yaşamanıza sebebiyet veriyor olabilir.
Kendinizle Konuşmalar Yapın
Kendi kendine konuşan insanlara eskiden deli gözüyle bakıldığını biliyorsunuzdur. Fakat araştırmalar gösteriyor ki kendi kendine konuşan insanlar konuşmayan insanlara göre daha sağlıklı oluyorlar. Kendinizi sevdiğinize ve yetenek, becerilerinize dair konuşmalar yaparak kendinizi motive edin. Bunu yaparken bir yandan kendinize güvenmeniz oldukça önemli bir unsur.
Olumlu Kişilerle Görüşün
Olumsuz bir tutum sergileyen kişiler her zaman sizi rahatsız edecektir. Sürekli eleştirilerde bulunan, memnuniyetsiz kişilerle görüşmeyin. Bunun yerine olumlu tavır ve tutum sergileyen, yaptıklarınızı ve sizi takdir eden kişilerle kontak halinde kalın.
Kendiniz Olun
Olmadığınız bir kişi gibi davranmaya çalışmak sizi yıpratır. Bunun yerine listenin başında da söylediğimiz gibi sevdiğiniz benliğiniz olun. Örnek aldığınız kişinin yaptığı aktivitelerde bulunmak yerine kendi keyif aldığınız ve başarılı olduğunuz aktivitelerde bulunun.
Bu önerilerimizi dikkate alarak uyguladığınız zamanlarda aşağılık kompleksinin üstesinden nasıl geldiğinizi göreceksiniz. Gerek duyuyorsanız bir uzman psikologdan destek almayı unutmayın.
