0-6 yaş grubu çocuklarda neredeyse tüm gelişim evreleri görülür. Bunlardan bir tanesi elbette zihinsel ve bilişsel gelişim sürecidir. 0-6 yaş grubu çocukların hepsinde aynı sürede aynı gelişim seviyeleri görülmez. Bu durum bireysel farklılık olarak adlandırılır.
0-6 Yaş Grubu Çocuklarda Zihinsel Gelişim İçin Temel İlkeler
Öncelikle 0-6 yaş grubu çocuklarda zihinsel ve bilişsel gelişim için gerekli olan temel ilkeleri öğrenmeliyiz.
- Gelişimsel evrelerin sırasında değişim olmaz.
- Çocuk, her gelişimsel evrede belirli gelişimsel özellikler gösterir.
- Eğitim ile evreden evreye geçiş daha geç veya daha erken gerçekleşebilir.
- Her evre kendisinden önceki evrelerin deneyim ve kazanımlarına dayanarak meydana çıkar.
- Bilişsel gelişim genel olarak ergenliğin sonuna doğru tamamlanmaktadır. İstisnalar geçerlidir.
- İlk yaşanılanlar bilgi edinme, sonraki yaşanılanlar edinilen bu bilgileri kullanma ve bilgileri genişletme olarak seyir eder.
Bilişsel Gelişimi Etkileyen Faktörler
Olgunlaşma
0-6 yaş grubu çocuklarda zihinsel gelişimde olgunlaşma sınırları çizer. Yani çocuk yaş aldıkça belli başlı özellikler gösterme olgunluğuna erişir. Çocuğun yaşı göz önünde bulundurularak yeni şeyler öğretilmelidir. Yaşına uygun olmayan bilgilerin öğretilmeye çalışılması çocukta olumsuz etki yaratarak çaresizlik hissi geliştirir.
Toplumsal Aktarım
Sosyal çevrenin çocuk üzerindeki etkisi anlamına gelir. Sosyal çevresi zengin olan çocuğun zihinsel gelişimi de bir o kadar kolay ve hızlı olmaktadır.
Deneyim
Çocuğun yeni bilgiler ve nesneler ile deneyim kazanması, düşüncelerini değiştirip yeniden oluşturması zihinsel gelişim sürecinde etkilidir.
Bilişsel Dengesizlik Durumu
Önceki yaşanılanlar ile yeni yaşanılanların arasında belirli bir düzeyde uyuşmazlık görülmesi durumunda açığa çıkar. Bu durum bilişsel gelişimi motive edici bir özelliğe sahiptir.
Özümseme
Yeni karşılaşılan nesne, durum veya olayları çocukta (kendimizde) önceden var olan bilgiler ile açıklanmaya çalışılmasıdır.
Uyumsama
Çocuğun karşılaştığı nesne, durum veya olayın farklı olduklarını algılama ve yeni terimler, kavramlarla ifade etmeyi öğrenmesi anlamına gelmektedir.
